Kasko sığortası ilə icbari avtomobil sığortası arasında fərq nədir?

Sığorta etdirən və ya sığortaçı, müqavilədə qeyd olunan hallarda və ya qanunda nəzərdə tutulmuş əsaslara görə müqaviləni ləğv edə bilər. Məsələn, sığorta etdirənin sığorta haqqını ödəniş tarixindən gec ödəməsi, müvafiq riskin aradan qalxması və ya müştərinin yanlış informasiya verməsi kimi əsaslar ola bilər. Bu zaman müqavilə ləğv edilir və ödənilən sığorta haqqının bir hissəsi qaytarıla bilər və ya qaytarılmaya bilər.

Sığortaçı, əvvəlki sığorta ili ərzində qəza törətməyən sürücüyə növbəti dövrdə güzəşt (bonus) təklif edə bilər, qəza törədənə isə əlavə yük (malus) tətbiq olunur. Bu, sığorta mükafatının ədalətli səviyyədə tənzimlənməsinə xidmət edir.

Bəzi hallarda işəgötürən işçilər üçün icbari sığorta ödəmək məcburiyyətindədir, məsələn, istehsalatda bədbəxt hadisələrə qarşı. Amma könüllü tibbi sığorta işəgötürənin öz seçiminə bağlıdır, qanunen məcburi deyil. Hüquqi olaraq bu sahədə müxtəlif icbari sığorta növləri mövcuddur.

Hər bir tibbi sığorta paketi fərqlidir: bəzi hallarda ambulator müayinə, stasionar müalicə, dərman xərcləri, cərrahiyyə əməliyyatları və s. daxil ola bilər. Bəzilərində isə yalnız məhdud xidmətlər verilir. Müştəri müqavilə bağlayarkən nələri əhatə etdiyini diqqətlə oxumalıdır.

Azərbaycan Respublikasında İşsizlikdən sığorta haqqında qanuna əsasən, işsiz qalan şəxslər müəyyən şərtlər daxilində müavinət ala bilər. Bu müavinət üçün şəxsin qanuni əsaslarla işsiz statusu daşıması, əvvəlki dövrlərdə sığorta stajına malik olması vacibdir.

Əgər sığorta şirkəti iflas etsə, müştəri ödəniş ala bilməmə riski ilə üzləşə bilər. Amma qanunvericilikdə sığortaçıların maliyyə sabitliyini qoruyan qaydalar mövcuddur. Ehtiyat fondlar, sığorta nəzarəti, Mərkəzi Bankın tənzimləmə funksiyası müştəriləri qorumağa yönəlib.

Bank avtomobili kreditlə verərkən kasko sığorta tələb edir. Müştəri bunu istəmirsə, bank razı olmur. Bu, qanuni sayılırmı?

Sığorta haqqı (premium) müəyyən edilərkən, sığorta predmeti, risk dərəcəsi, statistik məlumatlar, müştərinin beyan etdiyi məlumatlar və sığorta şirkətinin tarif siyasəti nəzərə alınır. Məsələn, avtomobilin markası, yaşı, istifadə məqsədi və sürücünün qəza tarixçəsi premiuma təsir edə bilər.

Beynəlxalq ticarətdə malın daşınması zamanı kimin sığorta etdirməli olduğu İnkoterms qaydalarına və ya tərəflərin müqaviləsinə əsaslanır. Məsələn, CIF şərtində satıcı kargo sığortasını edir. FOB şərtində isə alıcı edir.