Tibbi sığorta haqqı əməkhaqqından necə tutulur və vergi hesablanırmı?

Gəlir vergisi adətən fiziki şəxslərin gəlirlərinə tətbiq olunur, yəni əməkhaqqı, fərdi sahibkarlıq fəaliyyəti və s. Mənfəət vergisi isə hüquqi şəxslərin, yəni şirkətlərin xalis mənfəəti üzərində hesablanır. Bu iki verginin dərəcələri, deklarasiya müddətləri və hesablama mexanizmləri fərqlənir. Fiziki şəxs kommersiya fəaliyyəti ilə məşğuldursa, fərdi sahibkar kimi gəlir vergisi ödəyir, şirkət formasında çalışırsa, mənfəət vergisinə tabedir.

Şirkət sənədləri kağız əvəzinə rəqəmsal formatda saxlayır, elektron imza ilə təsdiqləyir. Vergi orqanı bunu qəbul edirmi, yoxsa mütləq kağız qeydiyyat lazımdır?

Ölkədə vergi amnistiyası elan olunduqda, müəyyən dövrə aid vergi borclarına və maliyyə sanksiyalarına güzəştlər tətbiq edilə bilər. Bununla bağlı sahibkarlar və fərdi vergi ödəyiciləri dövlətin təklif etdiyi şərtlərdən faydalanaraq borclarını az miqdarda ödəyə, yaxud tamamilə silinməsinə nail ola bilərlər. Lakin bu qərarlar qaydalarla və qanuni əsaslarla tənzimlənir, hansı ki, vergi orqanlarının rəsmi məlumatlarında göstərilir. Vergi amnistiyası, bəzi hallarda, sahibkarlara ödənilməmiş vergilərini daha sərfəli şərtlərlə ödəmək və rəsmi uçotda təmiz balansa sahib olmaq imkanı yaradır. Eyni zamanda, amnistiyadan yararlanmaq üçün müəyyən prosedurlara riayət etmək, vaxtında müraciət etmək və dövlətin müəyyənləşdirdiyi şərtləri yerinə yetirmək vacibdir.

Məsələn, sənaye parkları, logistik mərkəzlər və ya xüsusi iqtisadi zonalarda investorlara vergi güzəştləri və ya azadolmalar təqdim edilir. Bu rejimlər hansı qaydalarla işləyir?

Azərbaycanın bəzi rayonlarında sadələşdirilmiş vergi dərəcəsinin daha az olması təklifləri var idi. Hazırki qanunvericilikdə belə bir diferensial var?

Şəxsi mənzilini başqasına kirayə verən və aylıq icarə haqqı alan fiziki şəxs, gəlirini necə bəyan etməlidir? Sadələşdirilmiş vergi, yoxsa gəlir vergisi?

Özünəməşğul şəxs, məsələn, evdə əl işi hazırlayıb satan və ya online freelancer, vergi orqanında necə qeydiyyata düşməli və hansı vergiləri ödəməlidir?

Sadələşdirilmiş vergi rejimi, daha az bürokratik prosedur və sadələşmiş deklarasiya tərtibatı təklif edir. Bir çox xidməti fəaliyyət növləri və kiçik bizneslər bu rejimdən yararlana bilər. Məsələn, kiçik ticarət, məhdud servis xidməti göstərən müəssisələr və ya fərdi sahibkarlar sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi qismində qeydiyyata düşərək aylıq və ya rüblük bəyannamə əvəzinə daha rahat hesabat təqdim edə bilərlər. Lakin böyük dövriyyəyə malik müəssisələr, müəyyən limitləri aşdıqda ümumi vergi rejiminə keçməyə məcbur olurlar.

İşçi ilə işəgötürən arasında əmək müqaviləsi bağlandıqda işçinin əməkhaqqından gəlir vergisi, məcburi sosial sığorta və tibbi sığorta ayırmaları tutulur. Bu tutulmaların dərəcələri qanunda göstərilir. İşçi üçün Vergi Məcəlləsinə uyğun gəlir vergisi, həmçinin DSMF və İcbari Tibbi Sığorta Fondu ödənişləri aparılır.