Gömrükdə yük saxlanılıbsa nə etməli?

Hörmətli sahibkarlar, idxal və ixrac fəaliyyəti ilə məşğul olan hər kəs bilir ki, bu sahə böyük imkanlar yaratmaqla yanaşı, gözlənilməz çətinliklərlə də dolu ola bilər. Belə çətinliklərdən biri də gömrükdə yüklərin saxlanılmasıdır. Təsəvvür edin: sifariş verilmiş mallar yoldadır, müştərilər gözləyir, lakin birdən xəbər gəlir ki, yükünüz gömrük nəzarətində saxlanılıb. Bu vəziyyət, sahibkarlıq fəaliyyətinizə ciddi zərbə vura, maliyyə itkilərinə, müştəri etimadının azalmasına və ən əsası, vaxt itkisinə səbəb ola bilər. Bəs gömrükdə yük saxlanılıbsa nə etməli? Bu məqalədə biz bu sualın cavablarını, baş verə biləcək səbəbləri və atılması vacib olan addımları peşəkar və aydın şəkildə izah edəcəyik ki, belə hallarla üzləşəndə yolunuzu asanlıqla tapa biləsiniz.

Gömrükdə Yükün Saxlanılma Səbəbləri Nələrdir?

Yükün gömrükdə saxlanılması tək bir səbəbdən qaynaqlanmır. Adətən, bu, bir sıra amillərin nəticəsi ola bilər. Sahibkar kimi bu səbəbləri bilmək, gələcəkdə oxşar problemlərin qarşısını almaq üçün çox vacibdir.

Sənədləşmə Qüsurları

Bu, ən çox rast gəlinən səbəblərdən biridir. Təqdim edilən sənədlərdəki hər hansı bir natamamlıq, səhvlik və ya uyğunsuzluq gömrük orqanlarının şübhəsinə səbəb ola bilər. Məsələn:

• Faktura, qaimə (invoice), qablaşdırma siyahısı (packing list) kimi əsas sənədlərin olmaması.
• Malın mənşəyini təsdiq edən sertifikatların (məsələn, EUR.1, A forması) yanlış doldurulması və ya etibarlılıq müddətinin bitməsi.
• Müqavilədəki məlumatlarla fakturadakı məlumatlar arasında fərqlər.
• Sanitar-epidemioloji, fitosanitar və ya digər keyfiyyət sertifikatlarının olmaması.

Malın Düzgün Bəyan Edilməməsi

Malların gömrük bəyannaməsində düzgün təsnif edilməməsi (HS kodu), dəyərinin azaldılması və ya artırılması (under/over-invoicing) da saxlanılmaya səbəb ola bilər. Yanlış kodlaşdırma gömrük rüsumlarının və vergilərin düzgün hesablanmamasına gətirib çıxarır ki, bu da qanun pozuntusu sayılır.

Qadağan Olunmuş və ya Məhdudiyyətli Mallar

Bəzi malların idxalı və ya ixracı xüsusi icazə və lisenziyalar tələb edir, bəziləri isə tamamilə qadağan olunur. Əgər yükünüz bu kateqoriyalara daxildirsə və müvafiq icazələr yoxdursa, saxlanılma qaçılmazdır. Məsələn, müəyyən növ dərmanlar, kimyəvi maddələr, qeyri-qanuni texniki vasitələr və s.

Gömrük Qanunvericiliyinin Pozulması

Azərbaycanın Gömrük Məcəlləsi və digər normativ hüquqi aktları malların hərəkəti ilə bağlı dəqiq qaydalar müəyyən edir. Bu qaydalara riayət edilməməsi, məsələn, intellektual mülkiyyət hüquqlarının pozulması (saxta məhsullar), təhlükəsizlik standartlarına uyğunsuzluq və ya markalanma qaydalarına əməl edilməməsi də saxlanılma səbəbi ola bilər.

Ödənişlərlə Bağlı Problemlər

Gömrük rüsumları, vergilər və digər ödənişlərin düzgün hesablanmaması və ya vaxtında ödənilməməsi yüklərin buraxılmasına mane ola bilər. Bəzən ödənişlər sistemdə görünmür və ya yanlış hesaba köçürülür ki, bu da gömrük orqanları tərəfindən yoxlanılma tələb edir.

Yük Saxlanıldıqda Atılmalı Addımlar

Yükünüzün gömrükdə saxlanılması ilə bağlı məlumat aldıqda panikaya düşməmək və ardıcıl addımlar atmaq vacibdir. Unutmayın ki, hər bir vəziyyətin özünəməxsus həlli yolu var.

Sakitliyi Qoruyun və Məlumat Toplayın

İlk addım, emosiyalara qapılmaqdansa, vəziyyəti soyuqqanlıqla qiymətləndirməkdir. Gömrük orqanlarından yazılı bildiriş tələb edin. Bu bildirişdə yükün hansı səbəbdən saxlanıldığı, hansı normativ hüquqi aktların pozulduğu və növbəti addımlar barədə məlumatlar qeyd olunmalıdır. Bu sənəd, sizin hüquqi mübarizənizdə əsas sübut olacaq.

Sənədləri Yoxlayın və Düzəliş Edin

Əldə etdiyiniz məlumata əsasən, bütün əlaqədar sənədlərinizi (fakturalar, müqavilələr, sertifikatlar, bəyannamələr) yenidən nəzərdən keçirin. Hər hansı bir səhv və ya çatışmazlıq varsa, dərhal onu aradan qaldırmağa çalışın. Bəzən sadə bir məlumat səhvi problemi yarada bilər və onun düzəldilməsi ilə yük buraxıla bilər.

Gömrük Orqanları ilə Ünsiyyət Qurun

Gömrük əməkdaşları ilə nəzakətli və peşəkar şəkildə ünsiyyət qurun. Onlara problemin həllində əməkdaşlıq etməyə hazır olduğunuzu göstərin. Mümkün olduqca, bütün ünsiyyəti yazılı şəkildə aparın (elektron poçt, rəsmi sorğu). Bu, gələcəkdə hər hansı bir mübahisə yarandığında sizə dəstək olacaq.

Hüquqi Dəstək Axtarın

Əgər problem mürəkkəbdirsə, sənədlərdəki səhvlər aydın deyilsə və ya gömrük orqanlarının qərarı ilə razılaşmırsınızsa, ixtisaslaşmış hüquqşünasın və ya gömrük brokerinin yardımına müraciət edin. Gömrük qanunvericiliyi olduqca mürəkkəbdir və bu sahədə təcrübəli bir mütəxəssis vəziyyətinizi daha düzgün qiymətləndirə, lazımi sənədləri hazırlaya və sizi gömrük orqanları qarşısında təmsil edə bilər. Bu, həm vaxtınıza qənaət edəcək, həm də mümkün maliyyə itkilərini minimuma endirəcəkdir.

Vaxt və Xərclər: Nəzərə Alınmalı Məqamlar

Yükün gömrükdə saxlanılması yalnız sinir stressi deyil, həm də ciddi maliyyə xərcləri deməkdir. Saxlanılma müddətində yükün anbar xərcləri, potensial cərimələr, həmçinin işin ləngiməsindən yaranan itkilər sahibkarlıq fəaliyyətinizi əhəmiyyətli dərəcədə poza bilər. Problemi vaxtında və doğru yolla həll etmək bu xərcləri minimallaşdırmağa kömək edəcəkdir.

Unutmayın ki, yüklərin gömrükdə saxlanılması bir maneə olsa da, çıxılmaz vəziyyət deyil. Doğru addımlar atmaq, məlumatlı olmaq və lazımi hallarda peşəkar hüquqi dəstək almaq bu cür vəziyyətlərdən uğurla çıxmağınıza kömək edəcəkdir. Bu prosesdə hər bir sahibkarın diqqətli və proaktiv olması vacibdir.

Əgər belə bir vəziyyətlə üzləşdinizsə, mürəkkəb hüquqi prosedurları təkbaşına idarə etməyə çalışmaqdansa, peşəkar hüquqi dəstək almağınız tövsiyə olunur. Yükünüzün saxlanma səbəblərini hüquqi analiz etdirin, beləliklə, problemin həllinə doğru ilk və ən vacib addımı atmış olacaqsınız. Bizim komandamız sizə bu çətin yolda dəstək olmağa hazırdır.