Daşınma sığortası (kargo sığortası) kimə məxsusdur, alıcıya yoxsa satıcıya?

Sığortaçı, əvvəlki sığorta ili ərzində qəza törətməyən sürücüyə növbəti dövrdə güzəşt (bonus) təklif edə bilər, qəza törədənə isə əlavə yük (malus) tətbiq olunur. Bu, sığorta mükafatının ədalətli səviyyədə tənzimlənməsinə xidmət edir.

Sığorta etdirən və ya sığortaçı, müqavilədə qeyd olunan hallarda və ya qanunda nəzərdə tutulmuş əsaslara görə müqaviləni ləğv edə bilər. Məsələn, sığorta etdirənin sığorta haqqını ödəniş tarixindən gec ödəməsi, müvafiq riskin aradan qalxması və ya müştərinin yanlış informasiya verməsi kimi əsaslar ola bilər. Bu zaman müqavilə ləğv edilir və ödənilən sığorta haqqının bir hissəsi qaytarıla bilər və ya qaytarılmaya bilər.

Bəzi hallarda dövlət və ya bələdiyyə mülkiyyətində icarəyə götürülmüş kommersiya obyektləri sığortalanmalıdır. Qanunvericilik bunu tələb edə bilər, xüsusən yüksək riskli fəaliyyət növləri üçün. Bu zaman icarədar özü sığorta sənədi təqdim edir.

Mənzili sığortalamaq könüllü ola bilər, bəzən də ipoteka kreditlərində bank tələbi ilə icbari hala gələ bilər. Bu sığorta nəticəsində yanğın, oğurluq, su basması kimi hadisələrdən dəyən zərərin kompensasiyası sığortaçı tərəfindən ödənir. Müqavilə şərtləri və əhatə dairəsi istəyə görə tənzimlənir. Ödəniş yalnız müqavilədə göstərilən risklər üzrə edilir.

Bəzi ölkələrdə hüquqi müdafiə sığortası mövcuddur, yəni müştəri məhkəmə və ya vəkil xərclərini sığorta vasitəsilə qarşılayır. Azərbaycanda bu cür sığorta növü geniş tətbiq edilir?

Böyük risklərdə tək sığorta şirkəti kifayət etmir. Ona görə də o, öz riskinin bir hissəsini beynəlxalq və ya yerli başqa sığortaçıya ötürür. Bu proses necə tənzimlənir?

Hərbi xidmət zamanı bədbəxt hadisə və ya həlak olma hallarında, dövlət büdcəsi hesabına müəyyən sığorta ödənişləri edilir. Bu ödənişlər hansı qanunla tənzimlənir və kimlərə şamil olunur?

Sığorta müqaviləsində müəyyən şərtlər, limitlər və istisnalar ola bilər. Məsələn, françayzinq (deductible) tətbiqi, yəni zərərin bir hissəsini müştəri özü ödəyir. Və ya bəzi risklər, hadisə səbəbi müqavilə əhatəsinə düşmür.

Əgər sığorta şirkəti iflas etsə, müştəri ödəniş ala bilməmə riski ilə üzləşə bilər. Amma qanunvericilikdə sığortaçıların maliyyə sabitliyini qoruyan qaydalar mövcuddur. Ehtiyat fondlar, sığorta nəzarəti, Mərkəzi Bankın tənzimləmə funksiyası müştəriləri qorumağa yönəlib.