Hansı hallarda tibbi sığorta əməliyyat xərcini tam ödəmir?

Bu sığorta növü, sığorta etdirən şəxsin üçüncü şəxslərə vurduğu zərər nəticəsində ödənilməli olan maddi və ya mənəvi kompensasiyanın sığortaçı tərəfindən qarşılanmasını nəzərdə tutur. Nəqliyyat, tikinti, istehsalat və digər sahələrdə aktualdır.

Bəzi hallarda işəgötürən işçilər üçün icbari sığorta ödəmək məcburiyyətindədir, məsələn, istehsalatda bədbəxt hadisələrə qarşı. Amma könüllü tibbi sığorta işəgötürənin öz seçiminə bağlıdır, qanunen məcburi deyil. Hüquqi olaraq bu sahədə müxtəlif icbari sığorta növləri mövcuddur.

Bəzi ölkələrdə hüquqi müdafiə sığortası mövcuddur, yəni müştəri məhkəmə və ya vəkil xərclərini sığorta vasitəsilə qarşılayır. Azərbaycanda bu cür sığorta növü geniş tətbiq edilir?

Mənzili sığortalamaq könüllü ola bilər, bəzən də ipoteka kreditlərində bank tələbi ilə icbari hala gələ bilər. Bu sığorta nəticəsində yanğın, oğurluq, su basması kimi hadisələrdən dəyən zərərin kompensasiyası sığortaçı tərəfindən ödənir. Müqavilə şərtləri və əhatə dairəsi istəyə görə tənzimlənir. Ödəniş yalnız müqavilədə göstərilən risklər üzrə edilir.

Sığorta etdirən və ya sığortaçı, müqavilədə qeyd olunan hallarda və ya qanunda nəzərdə tutulmuş əsaslara görə müqaviləni ləğv edə bilər. Məsələn, sığorta etdirənin sığorta haqqını ödəniş tarixindən gec ödəməsi, müvafiq riskin aradan qalxması və ya müştərinin yanlış informasiya verməsi kimi əsaslar ola bilər. Bu zaman müqavilə ləğv edilir və ödənilən sığorta haqqının bir hissəsi qaytarıla bilər və ya qaytarılmaya bilər.

Sığorta hadisəsi baş verdikdə, sığorta etdirən dərhal sığortaçıya məlumat verməli, zərərin dəqiq sənədləşdirilməsində köməklik göstərməlidir. Sığortaçı isə vaxtında araşdırma aparmalı, qanuni əsaslar çərçivəsində ödəniş barədə qərar verməli və sığorta məbləğini müəyyənləşdirməlidir. Tərəflər sığorta müqaviləsində yazılan bütün şərtlərə və qanuni öhdəliklərə əməl etməyə borcludur.

Avtomobil qəzasında yol polisi və ya sürücülər anlaşıb protokol tərtib etməyiblərsə, sığortaçı zərəri tanıya bilərmi? Bəzən sığortaçı sənədsiz ödənişdən imtina edir.

Beynəlxalq ticarətdə malın daşınması zamanı kimin sığorta etdirməli olduğu İnkoterms qaydalarına və ya tərəflərin müqaviləsinə əsaslanır. Məsələn, CIF şərtində satıcı kargo sığortasını edir. FOB şərtində isə alıcı edir.

Bank, ipoteka krediti üçün mənzilə sığorta tələbi qoya bilər. Bu, həm qanunvericiliyin, həm də bankın risk idarəetmə siyasətinin tələblərinə uyğundur. Belə ki, ipoteka predmeti olan mənzil, yanğın və ya digər zərərdən sığortalı olarsa, bankın borcu təminat altına alınır.