Kredit müqaviləsində hansı müddəalar mütləqdir?

Bəzi insanlar düşünür ki, müqavilə hüquqi qüvvəyə malik olması üçün mütləq möhürlənməlidir. Möhür qanunla şərtdirmi?

Xüsusilə beynəlxalq müqavilələrdə hansı ölkənin qanununun tətbiq ediləcəyi və mübahisələrin hansı məhkəmədə həll ediləcəyi göstərilir. Bu, ‘tətbiq olunan hüquq’ və ‘jurisdiksiya’ bəndləri ilə tənzimlənir.

Bəzi müqavilələr (məsələn, daşınmaz əmlak, nikah müqaviləsi) məcburi notarial təsdiqi tələb edir. Digərlərində isə tərəflər öz istəkləri ilə notariatda təsdiq etdirirlər. Bu hansı üstünlükləri gətirir?

İndi tərəflər məhkəmədən öncə mediasiya prosedurunu sınamaq üçün müqaviləyə maddə salırlar. Bu metod mübahisələrin uzanmasının qarşısını alırmı?

Müqavilənin etibarsız olması üçün onun qanun pozuntusu ilə bağlanması, saxtakarlıq, zorakılıq, aldatma və ya sərxoş, yetkinlik yaşına çatmayan və s. kimi hüquqi qabiliyyəti məhdud şəxslərlə imzalanması kimi hallar mövcud ola bilər. Həmçinin müəyyən formal tələblər pozulduqda da müqavilə etibarsız hesab edilə bilər.

Tutaq ki, iki və daha çox şəxs ortaq olaraq bir əmlaka sahibdir. Onlar öz aralarında istifadənin necə bölündüyünü yazılı şəkildə razılaşdırırlar. Bu anlaşma rəsmi müqavilə kateqoriyasına daxildirmi?

Müəyyən hallarda tərəflər müqavilədə cərimə (penya) və ya cezalı öhdəliklərdən istifadə edirlər. Bu, ödənişin gecikməsi, keyfiyyətin pozulması və ya vaxtında təhvil verilməməsi kimi hallara görə müəyyən edilir. Bu cərimələr tərəfin itkilərini sürətli şəkildə kompensasiya etmək üçündür.

Beynəlxalq müqavilələrdə tez-tez ‘bütün mübahisələr Beynəlxalq Arbitrajda həll olunacaq’ bəndi əlavə edilir. Azərbaycan qanunvericiliyi bunu tanıyırmı?

Müqavilə imzalanmazdan öncə qarşı tərəfin hüquqi statusu, ödəniş şərtləri, mümkün risklər və mübahisə zamanı həll üsulları barədə dəqiq məlumat almaq vacibdir. Həmçinin qanunvericiliyin tələblərinə uyğunluq, müqavilədə tərəflərin hüquq və öhdəliklərinin aydın göstərilməsi, feshetmə və zərərin ödənilməsi mexanizmləri kimi əsas məsələlərə diqqət yetirmək lazımdır.