Kredit müqaviləsində sığorta şirkətini bankın seçməsi düzgündürmü?

İcbari avtomobil sığortası (icbari MTPL) yol-nəqliyyat hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxslərə dəyən zərəri qarşılamaq üçündür. Kasko sığortası isə avtomobil sahibinin öz nəqliyyat vasitəsini yanğın, oğurluq, qəza və s. risklərə qarşı qoruyur. Bu iki sığorta növünün məqsədi, şərtləri və ödəniş həcmi fərqlidir.

Mənzili sığortalamaq könüllü ola bilər, bəzən də ipoteka kreditlərində bank tələbi ilə icbari hala gələ bilər. Bu sığorta nəticəsində yanğın, oğurluq, su basması kimi hadisələrdən dəyən zərərin kompensasiyası sığortaçı tərəfindən ödənir. Müqavilə şərtləri və əhatə dairəsi istəyə görə tənzimlənir. Ödəniş yalnız müqavilədə göstərilən risklər üzrə edilir.

Tam yararsızlıq (totallıq) vəziyyətində, sığortaçı avtomobilin bazar dəyərini və müqavilədəki maksimum məbləği əsas götürür. Adətən qalıq dəyəri çıxıldıqdan sonra müştəriyə ödəniş edilir. Yəni avtomobilin qalıqları müştəriyə qalır, sığortaçı isə öhdəçiliyi yerinə yetirir.

Dövlət Sosial Müdafiə Fondu tərəfindən toplanan sosial sığorta haqları var. Bu, pensiya, müavinət və digər sosial təminatlar üçündür. Kommersiya sığortası isə özəl sığorta şirkətlərinin fəaliyyət sahəsidir. Bu iki mexanizm arasındaki əsas fərq nələrdir?

Bəzi yaşayış və qeyri-yaşayış sahələri üçün icbari əmlak sığortası tələb olunur. Bu, yanğın, partlayış, təbii fəlakət və sair risklərdən qoruyur. Əgər sığorta olmadan istifadə olunursa, cərimə və digər sanksiyalar tətbiq oluna bilər.

Fərmərlər bitkiçilik və heyvandarlıqla bağlı riskləri sığortalamaq üçün Kənd Təsərrüfatı Sığortası Fonduna və ya özəl sığorta şirkətlərinə müraciət edirlər. Burada təbii fəlakətlər, xəstəliklər və s. risklər əhatə edilə bilər. Bəzi dövlət subsidiyaları da mövcuddur.

Bəzi hallarda dövlət və ya bələdiyyə mülkiyyətində icarəyə götürülmüş kommersiya obyektləri sığortalanmalıdır. Qanunvericilik bunu tələb edə bilər, xüsusən yüksək riskli fəaliyyət növləri üçün. Bu zaman icarədar özü sığorta sənədi təqdim edir.

Əgər sığorta hadisəsi (məsələn, yanğın, qəza, təbii fəlakət və s.) baş verərsə, sığorta etdirən sığortaçıya bu hadisə haqqında dərhal yazılı və ya telefonla məlumat verməlidir. Sonra, sığortaçı hadisənin baş vermə səbəblərini araşdırır, zərər miqdarını müəyyənləşdirir və uyğun prosedur əsasında ödəniş təyin edir. Ödənişin gecikməsi və ya imtinası zamanı müştəri qanunla nəzərdə tutulmuş hüquqlarını müdafiə edə bilər.