Ödəmə mənbəyində vergi necə işləyir?

Kəndli öz istehsal etdiyi kənd təsərrüfatı məhsullarını bazarda satırsa, vergi ödəməlidirmi? Orta və böyük təsərrüfatlar üçün vəziyyət necədir?

Gəlir vergisi adətən fiziki şəxslərin gəlirlərinə tətbiq olunur, yəni əməkhaqqı, fərdi sahibkarlıq fəaliyyəti və s. Mənfəət vergisi isə hüquqi şəxslərin, yəni şirkətlərin xalis mənfəəti üzərində hesablanır. Bu iki verginin dərəcələri, deklarasiya müddətləri və hesablama mexanizmləri fərqlənir. Fiziki şəxs kommersiya fəaliyyəti ilə məşğuldursa, fərdi sahibkar kimi gəlir vergisi ödəyir, şirkət formasında çalışırsa, mənfəət vergisinə tabedir.

Ticarət və xidmət obyektlərində kassa aparatının quraşdırılması və müştərilərə hər nağd ödənişdən sonra kassa çeki verilməsi məcburidir. Bu, nağd əməliyyatların uçotunu aparmaq və vergiləri düzgün hesablamaq üçündür. Qanuna görə, kassa qaiməsi təqdim etməyən iş adamları cərimə oluna bilər. Eyni zamanda elektron kassa aparatları dövlətə real-time məlumat ötürmə funksiyasına malikdir.

Dövlət bəzi prioritet sahələri dəstəkləmək üçün vergi güzəştləri verir, məsələn, kənd təsərrüfatı, texnoparklar və ya innovasiya layihələri. Həmin sahələrə yatırım edən sahibkarlar vergi azadolmalarından faydalana bilər. Bu güzəştlər necə əldə edilir və hansı sənədlər tələb olunur?

Mədənçıxarma, neft və qaz hasilatı kimi sahələrdə əlavə resurs vergisi ödənilir. Bu vergi nəyə əsasən hesablanır, dərəcələri kim müəyyən edir?

Ölkədə xarici şirkətin filialı qeydiyyata alınıbsa, gəlirlərinə görə vergi ödəməlidirmi? Yoxsa ana şirkət öz ölkəsində vergi ödəyir? Filialın vergi statusu necə olur?

Azərbaycanın bəzi rayonlarında sadələşdirilmiş vergi dərəcəsinin daha az olması təklifləri var idi. Hazırki qanunvericilikdə belə bir diferensial var?

Qəsdən vergi ödəməkdən yayınma ciddi cinayət məsuliyyəti və ya böyük cərimələrlə nəticələnir. Vergidən yayınma cəhdi isə hələ tam reallaşmamış pozuntu sayıla bilər. Cinayət Məcəlləsində və Vergi Məcəlləsində bununla bağlı nələr yazılıb?

Şirkət ya da fərdi sahibkar fəaliyyətinə xitam vermək istəyəndə vergi orqanlarına bu barədə məlumat təqdim etməli, son bəyannamələrini verməli və varsa borcları ödəməlidir. Vergi yoxlaması keçirilir və bütün öhdəliklər müəyyənləşdikdən sonra müəssisə rəsmi olaraq ləğv edilir. Əks halda vergi sistemi həmin VÖEN-i aktiv saxlaya bilər.