Sığorta aldatmasından (dələduzluq) qorunmaq üçün nə etmək lazımdır?

Uzun müddət xaricdə olan şəxs avtomobilini Bakıda saxlayır. İcbari sığorta üçün özü gəlməli deyilmi? Yoxsa onlayn və ya notarial etibarnamə ilə mümkündür?

Bu sığorta növü, sığorta etdirən şəxsin üçüncü şəxslərə vurduğu zərər nəticəsində ödənilməli olan maddi və ya mənəvi kompensasiyanın sığortaçı tərəfindən qarşılanmasını nəzərdə tutur. Nəqliyyat, tikinti, istehsalat və digər sahələrdə aktualdır.

Banka gedirsiniz, deyirlər ki, ipoteka / istehlak krediti üçün ancaq filan sığorta şirkəti ilə işləyirik. Bu, müştərinin seçmə hüququnu məhdudlaşdırmırmı?

Beynəlxalq ticarətdə malın daşınması zamanı kimin sığorta etdirməli olduğu İnkoterms qaydalarına və ya tərəflərin müqaviləsinə əsaslanır. Məsələn, CIF şərtində satıcı kargo sığortasını edir. FOB şərtində isə alıcı edir.

Sığorta haqqı (premium) müəyyən edilərkən, sığorta predmeti, risk dərəcəsi, statistik məlumatlar, müştərinin beyan etdiyi məlumatlar və sığorta şirkətinin tarif siyasəti nəzərə alınır. Məsələn, avtomobilin markası, yaşı, istifadə məqsədi və sürücünün qəza tarixçəsi premiuma təsir edə bilər.

Müştəri sığorta hadisəsini həqiqi kimi göstərmək üçün saxta arayış, foto və sair təqdim edirsə, sonradan bu aşkara çıxır. Hansi nəticələr olur?

Sığorta sahəsində müqavilə tərtib olunarkən, tərəflərin (sığorta etdirən və sığortaçı) hüquq və vəzifələri dəqiq göstərilməlidir. Burada sığorta predmeti, sığorta məbləği, sığorta hadisəsi baş verdikdə ödəniləcək kompensasiyanın miqdarı və ödəniş şərtləri kimi əsas detallar da əks olunur. Sığortaçı, müştərini risklər barədə məlumatlandırmalı, müştəri isə gerçək risk vəziyyətini gizlətmədən beyan verməlidir. Müqavilə imzalanmazdan əvvəl, həm qanunvericiliyin tələbləri, həm də tərəflərin ortaq razılaşmaları dəqiq şəkildə razılaşdırılmalıdır.

Məsələn, avtomobil sığortası üçün sürücünün sürücülük təcrübəsi, qəza tarixi, avtomobilin texniki göstəriciləri və fotoşəkilləri istənilir. Əmlak sığortasında isə mülkiyyət sənədi, texniki pasport, dəyərini təsdiqləyən sənədlər tələb oluna bilər. Sığortaçı bu məlumatlarla riski dəyərləndirir, uyğun premium təyin edir.