Zəlzələ riskinə qarşı ev sığortası necə tətbiq olunur?

Sığortaçı, əvvəlki sığorta ili ərzində qəza törətməyən sürücüyə növbəti dövrdə güzəşt (bonus) təklif edə bilər, qəza törədənə isə əlavə yük (malus) tətbiq olunur. Bu, sığorta mükafatının ədalətli səviyyədə tənzimlənməsinə xidmət edir.

Müştəri özəl klinikalarda sağlamlıq sığortası çərçivəsində müayinə və müalicə ola bilər. Sığorta müqaviləsində göstərilən tibbi xidmətlər, limitlər və şərtlər əsas götürülür. Keyfiyyətlə bağlı mübahisə olarsa, sığortaçı və tibb müəssisəsi arasında razılaşma yolları axtarılır.

Beynəlxalq ticarətdə malın daşınması zamanı kimin sığorta etdirməli olduğu İnkoterms qaydalarına və ya tərəflərin müqaviləsinə əsaslanır. Məsələn, CIF şərtində satıcı kargo sığortasını edir. FOB şərtində isə alıcı edir.

Bu sığorta növü, sığorta etdirən şəxsin üçüncü şəxslərə vurduğu zərər nəticəsində ödənilməli olan maddi və ya mənəvi kompensasiyanın sığortaçı tərəfindən qarşılanmasını nəzərdə tutur. Nəqliyyat, tikinti, istehsalat və digər sahələrdə aktualdır.

Sığorta haqqı (premium) müəyyən edilərkən, sığorta predmeti, risk dərəcəsi, statistik məlumatlar, müştərinin beyan etdiyi məlumatlar və sığorta şirkətinin tarif siyasəti nəzərə alınır. Məsələn, avtomobilin markası, yaşı, istifadə məqsədi və sürücünün qəza tarixçəsi premiuma təsir edə bilər.

Tam yararsızlıq (totallıq) vəziyyətində, sığortaçı avtomobilin bazar dəyərini və müqavilədəki maksimum məbləği əsas götürür. Adətən qalıq dəyəri çıxıldıqdan sonra müştəriyə ödəniş edilir. Yəni avtomobilin qalıqları müştəriyə qalır, sığortaçı isə öhdəçiliyi yerinə yetirir.

Məsələn, avtomobil sığortası üçün sürücünün sürücülük təcrübəsi, qəza tarixi, avtomobilin texniki göstəriciləri və fotoşəkilləri istənilir. Əmlak sığortasında isə mülkiyyət sənədi, texniki pasport, dəyərini təsdiqləyən sənədlər tələb oluna bilər. Sığortaçı bu məlumatlarla riski dəyərləndirir, uyğun premium təyin edir.

Agent ya broker müştərinin imzasını saxtalaşdırır, yalan tarix yazır və s. Bu halda həm cinayət məsuliyyəti, həm də şirkətdən qovulma riski var. Qanun buna necə yanaşır?

Sığorta sahəsində müqavilə tərtib olunarkən, tərəflərin (sığorta etdirən və sığortaçı) hüquq və vəzifələri dəqiq göstərilməlidir. Burada sığorta predmeti, sığorta məbləği, sığorta hadisəsi baş verdikdə ödəniləcək kompensasiyanın miqdarı və ödəniş şərtləri kimi əsas detallar da əks olunur. Sığortaçı, müştərini risklər barədə məlumatlandırmalı, müştəri isə gerçək risk vəziyyətini gizlətmədən beyan verməlidir. Müqavilə imzalanmazdan əvvəl, həm qanunvericiliyin tələbləri, həm də tərəflərin ortaq razılaşmaları dəqiq şəkildə razılaşdırılmalıdır.