Müqavilədə cezalı şərtləri yazmaq mümkündürmü?

İndi tərəflər məhkəmədən öncə mediasiya prosedurunu sınamaq üçün müqaviləyə maddə salırlar. Bu metod mübahisələrin uzanmasının qarşısını alırmı?

Bəzi növ müqavilələr – daşınmaz əmlakın alqı-satqısı, ipoteka, lizinq və ya nizamnamə kapitallarında payların satışı kimi – qanunla icbari dövlət qeydiyyatına məruz qalır. Bu halda, mütləq notarial qaydada təsdiq və ya qeydiyyat prosedurları tələb edilir.

Bəzən tərəflərdən biri müqaviləni vaxtından əvvəl bitirmək istəyir. Buna görə qanun və müqavilədə hansı şərtlər əsas götürülür? Məhkəməsiz xitam mümkündürmü?

Qanunvericiliyə əsasən, müqavilə tərəflərin razılaşdığı istənilən dildə tərtib edilə bilər. Əsas odur ki, hər iki tərəf dili başa düşsün və müqavilədə qeyd olunan şərtlərin mahiyyətini anlaya bilsin. Lakin dövlət orqanlarına təqdim ediləcək müqavilələrin dövlət dilində olması da tələb oluna bilər.

Sərmayəçi pul qoyur, qarşı tərəf layihəni icra edəcək. Layihə uğursuz olarsa, kim məsuliyyət daşıyır? Müqavilədə riskin paylaşılması necə qeyd edilir?

Müqavilənin etibarsız olması üçün onun qanun pozuntusu ilə bağlanması, saxtakarlıq, zorakılıq, aldatma və ya sərxoş, yetkinlik yaşına çatmayan və s. kimi hüquqi qabiliyyəti məhdud şəxslərlə imzalanması kimi hallar mövcud ola bilər. Həmçinin müəyyən formal tələblər pozulduqda da müqavilə etibarsız hesab edilə bilər.

Bəzi hallarda tərəflər rəsmi müqavilədən öncə niyyət protokolu (Letter of Intent) və ya Memorandum of Understanding (MoU) bağlayırlar. Bu sənədin hüquqi qüvvəsi varmı, yoxsa sadəcə bəyannamədir?

Müqavilələrdə müxtəlif terminlər istifadə olunur: avans, depozit, beh. Hamısı eyni məna daşıyır, yoxsa hüquqi nəticələri fərqlidir?

Bəzi müqavilələrdə satıcı və ya xidmət təminatçısı üstün mövqedə olub ağır şərtlər qoyur. Məsələn, ‘heç bir halda pul geri verilmir.’ Bu, haksız müqavilə şərti sayılırmı?