Kredit müqaviləsində hansı müddəalar mütləqdir?

Xüsusilə beynəlxalq müqavilələrdə hansı ölkənin qanununun tətbiq ediləcəyi və mübahisələrin hansı məhkəmədə həll ediləcəyi göstərilir. Bu, ‘tətbiq olunan hüquq’ və ‘jurisdiksiya’ bəndləri ilə tənzimlənir.

Bəzi növ müqavilələr – daşınmaz əmlakın alqı-satqısı, ipoteka, lizinq və ya nizamnamə kapitallarında payların satışı kimi – qanunla icbari dövlət qeydiyyatına məruz qalır. Bu halda, mütləq notarial qaydada təsdiq və ya qeydiyyat prosedurları tələb edilir.

Fors-major, tərəflərin iradəsindən kənar fövqəladə hallar nəticəsində müqavilə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinə mane olan vəziyyətləri təsvir edir. Təbii fəlakətlər, müharibə, fövqəladə vəziyyət kimi hallar fors-major sayılır.

Müqavilənin etibarsız olması üçün onun qanun pozuntusu ilə bağlanması, saxtakarlıq, zorakılıq, aldatma və ya sərxoş, yetkinlik yaşına çatmayan və s. kimi hüquqi qabiliyyəti məhdud şəxslərlə imzalanması kimi hallar mövcud ola bilər. Həmçinin müəyyən formal tələblər pozulduqda da müqavilə etibarsız hesab edilə bilər.

Bəzi müqavilələr ‘müddət sonunda heç biri feshetmə bildirməzsə, avtomatik uzanır’ bəndinə malikdir. Bu, hüquqi cəhətdən keçərli sayıla bilərmi?

Sərmayəçi pul qoyur, qarşı tərəf layihəni icra edəcək. Layihə uğursuz olarsa, kim məsuliyyət daşıyır? Müqavilədə riskin paylaşılması necə qeyd edilir?

Müqavilə imzalanmazdan öncə qarşı tərəfin hüquqi statusu, ödəniş şərtləri, mümkün risklər və mübahisə zamanı həll üsulları barədə dəqiq məlumat almaq vacibdir. Həmçinin qanunvericiliyin tələblərinə uyğunluq, müqavilədə tərəflərin hüquq və öhdəliklərinin aydın göstərilməsi, feshetmə və zərərin ödənilməsi mexanizmləri kimi əsas məsələlərə diqqət yetirmək lazımdır.

Şirkət nizamnaməsində fərqli bir qayda var, amma müştəri ilə bağlanan müqavilədə daha başqa şərt qeyd edilib. Hansı üstün sayılır?

Qanunvericiliyə əsasən, müqavilə tərəflərin razılaşdığı istənilən dildə tərtib edilə bilər. Əsas odur ki, hər iki tərəf dili başa düşsün və müqavilədə qeyd olunan şərtlərin mahiyyətini anlaya bilsin. Lakin dövlət orqanlarına təqdim ediləcək müqavilələrin dövlət dilində olması da tələb oluna bilər.