Çox vaxt arbitrajla mediasiyanı bir-birinə qarışdırırlar. Arbitrajda qərarı üçüncü şəxs verir, mediasiyada isə tərəflər özləri razılaşır. Detallı şəkildə bu fərqlər nədən ibarətdir və hansı hallarda hansını seçmək məqsədəuyğundur?
Sayt administrasiyası
28.10.2024
cavabın tarixi: 28.10.2024
Arbitraj məhkəməyə alternativdir, lakin hakimin funksiyasını arbitr yerinə yetirir, nəticədə bağlayıcı qərar çıxarır. Mediasiyada isə heç bir məcburedici qərar verilmir, tərəflər könüllü uzlaşma axtarır. Arbitraj formaldır, mediasiya daha çevik və dostanədir. Əgər kompromis istənilirsə, mediasiya uyğun olar, məcburi qərar lazımdırsa arbitraj seçilə bilər.
Bu mövzuda vəkillərə keçmək üçün aşağıdakı şəhəri seçin:
Bəzən komanda mediasiyası modeli var – iki və ya daha çox mediator prosesi aparır. Böyük və ya çox tərəfli mübahisələrdə bu praktika Azərbaycanda mümkündürmü?
Xüsusən ailə mübahisələrində tərəflərin emosional vəziyyəti ağır olur. Mediatordan əlavə psixoloqun dəstəyi faydalı ola bilər. Bunun hüquqi əsası varmı, etika qaydaları pozulmur ki?
Şirkət əməkdaşı şirkət sirrini sızdırıb, firma itkiyə uğrayıb. Məhkəmədə sirrin yayılması daha da pisləşə bilər. Belə çətin situasiyada mediasiya məxfiliyi necə qoruyur?
Əgər tərəflər mediasiya prosesində razılığa gəlib yazılı saziş imzalayırsa, sonradan bu sazişin hüquqi qüvvəsi haqqında suallar yaranır. Bu sənəd məhkəmə qərarı kimi məcburiyyət doğururmu, yoxsa sadəcə bir anlaşma kimi qalır? Bəlkə onun icra mexanizmi qanunvericilikdə təsbit olunub?
Ailə münaqişəsi cinayət xarakterli məişət zorakılığı səviyyəsinə çatıbsa, mediasiya həqiqətən fayda verirmi? Qurban razılaşmağa məcbur ola bilərmi, yoxsa qanun bu hallarda fərqli yanaşma tələb edir?
Müasir dövrdə pandemiya və digər səbəblərdən tərəflər fərqli məkanlarda ola bilir. Zoom, Skype kimi proqramlarla mediasiya keçirmək qanuna uyğunmu? Bunun praktiki üstünlükləri nələrdir?
Məhkəmə prosesindəki kimi imtiyazlar mediasiyada da varmı? Məsələn, kiminsə mediasiyadakı ifadəsini sonradan sübut kimi istifadə etməsinə icazə verilirmi?
Tərəflər bəzən qızışıb mediatorun sözünü kəsir, bir-birinə təhqir edirlər. Mediasiyanın ruhuna zidd davranışlar prosesi pozur. Mediator bunun qarşısını necə alır? Tərəflərdən nə tələb olunur?
Bəzi ölkələrdə mediatorlar üçün palata, assosiasiya və ya reyestr mövcuddur. Azərbaycanda da mediatorların vahid reyestri varmı, orada qeydiyyat məcburidirmi, keyfiyyət nəzarəti necə aparılır?