Hüquqşünaslara suallar Tapıldı 55

Bir çox insan məhkəmə prosesinin uzun illər çəkdiyini bilir. Mediasiyada isə prosesi sürətləndirmək mümkündür. Lakin dəqiq müddət varmı? Məsələn, mübahisəyə görə 2-3 seans bəs edirmi, uzun çəkmə ehtimalı varmı? Xərcləri tərəflər bölüşdürür, yoxsa biri üzərinə götürür?

Bəzən tərəflər mediatoru ‘hər şeyi həll edən hakim’ kimi qəbul edir. Amma mediator sadəcə vasitəçidirmi, həll qərarını o verir, ya yox?

Tərəflərdən biri xarici vətəndaşdır, yaxud azərbaycan dilini yetərincə bilmir. Mediasiyada bütün proses sırf azərbaycanca olurmu, yoxsa tərcüməçi çağırmaq mümkündür? Bu kimin məsuliyyətidir?

Tərəflər bəzən qızışıb mediatorun sözünü kəsir, bir-birinə təhqir edirlər. Mediasiyanın ruhuna zidd davranışlar prosesi pozur. Mediator bunun qarşısını necə alır? Tərəflərdən nə tələb olunur?

Təsəvvür edək ki, mediatorun dili zəifdir, ya da hansısa tərəflə şəxsi dostluğu var. Digər tərəf ədalətliliyin pozulduğunu hiss edir. Bu zaman mediatoru dəyişmək hüququ varmı?

Mübahisələrin sülh yolu ilə həllində ən vacib məqam gizlilikdir. Tərəflər şəxsi məlumatlarını və ya kommersiya sirrlərini mediasiya prosesində açıqlamaq istəmir. Buna görə konfidensiallıq səviyyəsi necə tənzimlənir? İş bitdikdən sonra bu informasiyanı kim paylaşa bilər?

Məhkəmə qərarı qüvvəyə minib, artıq borcun icrası prosesi başlayıb. Borclu da, tələbkar da müəyyən çətinliklər çəkir. Bu mərhələdə mediasiya təklif edilə bilərmi? Bu, prosesi necə yüngülləşdirir?

Əmək münaqişələri çox vaxt məhkəmə və ya əmək müfəttişliyi vasitəsilə həll olunur. Amma bəzən şirkət içində işçi-menecer arasında gərginlik yaranır. Burada mediasiya nə dərəcədə effektlidir?

Bəziləri deyir ki, mediasiya protokolunu notariusda təsdiqləmək lazımdır ki, gələcəkdə hüquqi problem olmasın. Bu prosedur məcburidir, yoxsa könüllü?

Cəmiyyət içində münaqişələrin (məsələn, qonşulararası, cəmiyyət qrupları, kiçik icmalar) sülhlə həlli üçün ictimai mediatorlar ola bilər. Bu, qanunvericilikdə nəzərdə tutulubmu, geniş istifadə edilir?