Sığortada faizsiz ödəniş planı mümkündürmü?

Sığorta müqaviləsində müəyyən şərtlər, limitlər və istisnalar ola bilər. Məsələn, françayzinq (deductible) tətbiqi, yəni zərərin bir hissəsini müştəri özü ödəyir. Və ya bəzi risklər, hadisə səbəbi müqavilə əhatəsinə düşmür.

Fermer təsərrüfatı resmi qeydiyyatdan keçib işçi götürürsə, onların peşə risklərinə qarşı sığorta haqqları ödəməlidir? Qanun nə deyir?

Sığorta mübahisələri, tərəflər arasında həll olunmazsa, adətən mülki məhkəmələrdə baxılır. Bəzən müqavilədə arbitraj şərti də ola bilər. Hər halda, müştəri məbləğə, gecikməyə, imtinaya etiraz edirsə, mülki qaydada iddia qaldırır.

Sığorta haqqı (premium) müəyyən edilərkən, sığorta predmeti, risk dərəcəsi, statistik məlumatlar, müştərinin beyan etdiyi məlumatlar və sığorta şirkətinin tarif siyasəti nəzərə alınır. Məsələn, avtomobilin markası, yaşı, istifadə məqsədi və sürücünün qəza tarixçəsi premiuma təsir edə bilər.

Agent ya broker müştərinin imzasını saxtalaşdırır, yalan tarix yazır və s. Bu halda həm cinayət məsuliyyəti, həm də şirkətdən qovulma riski var. Qanun buna necə yanaşır?

Dövlət Sosial Müdafiə Fondu tərəfindən toplanan sosial sığorta haqları var. Bu, pensiya, müavinət və digər sosial təminatlar üçündür. Kommersiya sığortası isə özəl sığorta şirkətlərinin fəaliyyət sahəsidir. Bu iki mexanizm arasındaki əsas fərq nələrdir?

Sığortaçı, əvvəlki sığorta ili ərzində qəza törətməyən sürücüyə növbəti dövrdə güzəşt (bonus) təklif edə bilər, qəza törədənə isə əlavə yük (malus) tətbiq olunur. Bu, sığorta mükafatının ədalətli səviyyədə tənzimlənməsinə xidmət edir.

Sığorta sahəsində müqavilə tərtib olunarkən, tərəflərin (sığorta etdirən və sığortaçı) hüquq və vəzifələri dəqiq göstərilməlidir. Burada sığorta predmeti, sığorta məbləği, sığorta hadisəsi baş verdikdə ödəniləcək kompensasiyanın miqdarı və ödəniş şərtləri kimi əsas detallar da əks olunur. Sığortaçı, müştərini risklər barədə məlumatlandırmalı, müştəri isə gerçək risk vəziyyətini gizlətmədən beyan verməlidir. Müqavilə imzalanmazdan əvvəl, həm qanunvericiliyin tələbləri, həm də tərəflərin ortaq razılaşmaları dəqiq şəkildə razılaşdırılmalıdır.

Sığorta etdirən və ya sığortaçı, müqavilədə qeyd olunan hallarda və ya qanunda nəzərdə tutulmuş əsaslara görə müqaviləni ləğv edə bilər. Məsələn, sığorta etdirənin sığorta haqqını ödəniş tarixindən gec ödəməsi, müvafiq riskin aradan qalxması və ya müştərinin yanlış informasiya verməsi kimi əsaslar ola bilər. Bu zaman müqavilə ləğv edilir və ödənilən sığorta haqqının bir hissəsi qaytarıla bilər və ya qaytarılmaya bilər.