Hüquqşünaslara suallar Tapıldı 51

Arbitrajda məsələn, müqavilə şərti milli qanuna zidd sayıla bilər. Hakim hansı qanunu tətbiq etməlidir? Tərəflər özləri seçdikləri beynəlxalq hüquqla məhdudlaşa bilərmi?

‘Ad hoc’ ifadəsi tez-tez keçir. Mən bilmək istəyirəm ki, ad hoc arbitraj institutdan kənar, özəlmi keçirilən prosesdir? Onun qaydaları necə müəyyən edilir?

Mən yeni tərəfdaşla böyük bir ticarət müqaviləsi bağlamaq istəyirəm. Çalışıram ki, mübahisə yaranarsa, məhkəmədə yox, arbitrajda həll olsun. Bəs müqaviləyə arbitraj barədə hansı şərtləri və necə yazmalıyam ki, sonradan etibarsız olmasın və tərəflər məhkəməyə yox, məhz arbitraja getsinlər?

Arbitraj hakiminə, institutuna və mütəxəssislərə ödənişi kim edir? Qalib gələn tərəf bu xərcləri qarşı tərəfdən tuta bilərmi?

Arbitraj prosesi bitdikdən sonra uduzan tərəf məhkəməyə müraciət edərək qərarı ləğv elətdirə bilərmi? Ya da dövlət məhkəməsi öz təşəbbüsü ilə həmin arbitraj qərarını dəyişdirə bilərmi? Mən bilmək istəyirəm ki, arbitraj qərarının yekunluğunu hansı hallar poza bilər?

Mənim müqaviləmdə arbitraj şərti yoxdur. Qarşı tərəflə mübahisəm var. Onu arbitraja çəkmək istəyirəm, amma müqavilədə belə bir bənd olmayıb. Bu halda mümkün yol nədir, razılaşma olmadan arbitraj başlaya bilərmi?

Pandemiya səbəbindən bəzi arbitraj iclasları Zoom və s. vasitəsilə aparılır. Bu qanuni sayılırmı, tərəflər etiraz edə bilərmi?

Bir işdə arbitraj prosesində hakim kimi kimlər iştirak edə bilər? Mutləq hakim təcrübəsi və ya hüquq diplomu olmalıdır? Yoxsa tərəflər istənilən şəxsi hakim təyin edə bilər?

Tutaq ki, arbitrajda lehinə qərar aldım. Qarşı tərəf bunu könüllü icra etməsə, kimə müraciət edəcəm ki, onların əmlakına həbs qoyub pulumu alım?

Bir tərəf arbitrajda dava açıb, o biri məhkəmədə dava açır. Eyni mübahisədir. Bu vəziyyətdə necə çıxış yolu var? İki proses paralel gedə bilərmi?