Hüquqşünaslara suallar Tapıldı 58

Kəndli öz istehsal etdiyi kənd təsərrüfatı məhsullarını bazarda satırsa, vergi ödəməlidirmi? Orta və böyük təsərrüfatlar üçün vəziyyət necədir?

İllik vergi bəyannaməsi təqdim olundu, sonra səhv aşkar edildi. Düzəliş etmək mümkündürmü, yoxsa cərimə olurlar? Hər düzəliş üçün sanksiya var?

Son illərdə elektron qaimə-fakturalar (e-qaimə) vergi uçotunun əsas tərkib hissəsinə çevrilib. Müəssisələr satış və xidmət əməliyyatlarında kağız qaimələrdən imtina edərək elektron sistemə keçməli, hər əməliyyata dair vergi orqanının elektron portalı vasitəsilə e-qaimə tərtib edib müştəriyə ötürməlidirlər. Bu, sənədləşmənin şəffaf və sürətli aparılmasına, vergi orqanlarının da real vaxt rejimində izləmə aparmasına imkan yaradır.

Ölkədə vergi amnistiyası elan olunduqda, müəyyən dövrə aid vergi borclarına və maliyyə sanksiyalarına güzəştlər tətbiq edilə bilər. Bununla bağlı sahibkarlar və fərdi vergi ödəyiciləri dövlətin təklif etdiyi şərtlərdən faydalanaraq borclarını az miqdarda ödəyə, yaxud tamamilə silinməsinə nail ola bilərlər. Lakin bu qərarlar qaydalarla və qanuni əsaslarla tənzimlənir, hansı ki, vergi orqanlarının rəsmi məlumatlarında göstərilir. Vergi amnistiyası, bəzi hallarda, sahibkarlara ödənilməmiş vergilərini daha sərfəli şərtlərlə ödəmək və rəsmi uçotda təmiz balansa sahib olmaq imkanı yaradır. Eyni zamanda, amnistiyadan yararlanmaq üçün müəyyən prosedurlara riayət etmək, vaxtında müraciət etmək və dövlətin müəyyənləşdirdiyi şərtləri yerinə yetirmək vacibdir.

Maaşdan tutulan işsizlik sığortası ödənişləri, vergi sayılırmı, yoxsa sosial sığorta kimi ayrı bir istiqamətdir?

Gəlir vergisi adətən fiziki şəxslərin gəlirlərinə tətbiq olunur, yəni əməkhaqqı, fərdi sahibkarlıq fəaliyyəti və s. Mənfəət vergisi isə hüquqi şəxslərin, yəni şirkətlərin xalis mənfəəti üzərində hesablanır. Bu iki verginin dərəcələri, deklarasiya müddətləri və hesablama mexanizmləri fərqlənir. Fiziki şəxs kommersiya fəaliyyəti ilə məşğuldursa, fərdi sahibkar kimi gəlir vergisi ödəyir, şirkət formasında çalışırsa, mənfəət vergisinə tabedir.

Mənfəət vergisi və ya ƏDV borcu olan şirkət varsa, vergi orqanı birbaşa direktorun şəxsi əmlakını hədəf alırmı? Və ya yalnız şirkət əmlakı cavabdehlik daşıyır?

Əgər vergi ödəyicisi vergi borcunu ödəməkdən yayınırsa və ya qəsdən gecikdirirsə, vergi orqanı borcun tutulması üçün bank hesabına sərəncam göndərə bilər. Bu sərəncamdan sonra borcun məbləği hesabdan bloklanır və dövlət büdcəsinə yönləndirilir. Hansı prosedurlara əməl edilir?

Vergi orqanı yüksək məbləğdə vergi borcu olan sahibkarın və ya fiziki şəxsin ölkədən çıxışını məhdudlaşdıra bilərmi? Bunun proseduru nədir?

Xaricdən mal idxal edərkən gömrükdə bəzi vergi və rüsumlar ödənir. Bura gömrük rüsumu, əlavə dəyər vergisi, aksiz (lazım olarsa) daxildir. Bəs mənfəət vergisi də eyni vaxtda hesablanırmı, yoxsa ayrıca illik bəyannamə ilə ödənilir?